O Eski Hâlinden Eser Yok Şimdi: Para Kazanmak İçin Milyonların Sıraya Girdiği “Halka Arzlar” Neden Artık Hevesleri Kursakta Bırakıyor?
Son günlerde dilden dile yayılarak kimi ülkelerin nüfus sayısını geçen borsadaki yatırımcı sayımız, ortaya pek de iyi bir sonuç çıkartmamış gibi gözüküyor.
Öyle ki son 1 yılda 5 milyon yeni yatırımcı, borsamıza giriş yaptı. Böylece toplam yatırımcı sayısı 8,5 milyona ulaşarak tarihî rekorunu tazeledi.
2008 yılında hedeflenen 8 milyon yatırımcı sayısına ulaşılsa da bu denli bilinçsiz yeni yatırımcının borsada yer alması, tehlikeleri de beraberinde getirdi.
Halka arz rekoru kıran TAB Gıda’ya ne oldu?
Ekim ayında 5.185.061 yatırımcının katılarak tarihî rekor kırdığı TAB Gıda halka arzı, 130 TL değerleme ile gerçekleşmiş ve sonrasında 207 TL seviyelerini test etmişti.
Aradan birkaç ay geçtikten sonra hisse, halka arz fiyatı olan 130 TL’nin de epey altına inerek 95 TL seviyelerinde dip noktasını gördü.
TAB Gıda hissesinin 200 TL’nin üzerine çıktığı dönemlerde şirketin piyasa değeri 50 milyar TL’yi aşmıştı. Günümüzde ise hissenin değeri 110 TL seviyelerinde iken, şirketin piyasa değeri neredeyse yarı yarıya değer kaybederek 29 milyar TL’ye kadar inmiş durumda.
TAB Gıda’nın, halka arz büyüklüğü açısından en büyük halka arz olduğunu ve katılımcı sayısı bakımından da rekor kırdığını belirtelim.
Son halka arzların çoğu, tavan bozarak arz fiyatına kadar geriledi!
Aralık ayında halka arz olan 7 farklı şirketten, Avrupakent Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (AVPGY) ile Sur Tatil Evleri Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (SURGY) ilk günden tavan bozarak küçük yatırımcının hevesini kursağında bıraktı.
Yılbaşından beri girilen tüm halka arzların, yatırımcısına bir şekilde kazandırdığı ve genellikle tavan tavan gittiği bu ortamda ilk günden tavan bozmaları küçük yatırımcıyı âdeta şoka soktu.
TAB Gıda ile başlayan halka arzlardaki bu düşüş, daha sonra küçük yatırımcının halka arzlara olan güvenini zedelemiş gibi gözüküyor. Zaten içinde bulunulan durum bilinçsiz yatırımcının kolaylıkla panik satışı gerçekleştirmesine olanak sağlıyordu.
Sosyal medyada çeşitli sayfalar aracılığıyla şirketlerin sadece tavan tavan tablolarına bakılıp herhangi bir izahnamesi incelenmeden halka arzlara giriş yapıldığından halka arzlara bilinçsiz bir yığılma söz konusuydu.
Öyle ki çoğu şirket bankalardan kredi alamadığı için halka arz olmuştu. Geçmişte de benzer halka arz furyaları yaşanmış sonunda ise aynı günümüzdeki gibi âdeta balon patlamaları gerçekleşmiş.
Ancak buradaki en önemli nokta ise bu halka arz furyalarından sadece sağlam ve vizyoner şirketlerin yani gelecek vaadeden ve finansal durumları iyi incelenen ve ortaya dökülen şirketlerin bir şekilde yollarına devam edebilmeleriydi.
Öyle ki geçmişte 2010-2014 arasındaki halka arz furyasında onlarca şirket batmıştı. Ancak 117 şirketin %85’inin yoluna devam ettiğini de belirtelim. Bunların ise çok az bir kısmı endeks ve enflasyon üstü getiri sağlamıştı.
Yani günümüzdeki halka arz furyasının da benzer şekilde yaşandığını söylemek yanlış olmaz herhâlde. Bu yaşanan düşüşler ile seçici olmanın önemi ilerleyen günlerde daha da çok netleşecek gibi gözüküyor.
Geçtiğimiz günlerde halka arz olan Çates Elektrik ise izahnamesinde belirttiği gibi halka arz gelirlerini borç ödemek amacıyla kullandı.
KAP açıklamasına göre, mevcut kredi borçlarını oluşturan toplamda 1.299.723.679 TL tutarındaki borçlar geri ödendi. Ayrıca yapılan açıklamada kendi iç kaynaklarıyla toplamda 5.468.805 USD tutarındaki döviz borcunu da geri ödemiştir ifadesi kullanıldı.
Sosyal medyada kimi insanlar tarafından tepkiyle karşılansa da şirketler onaylı izahnamelerinde bu durumları açıkça önceden ifade ediyorlar. Eğer ki izahnameye uyulmaz ise de SPK tarafından çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalabiliyorlar. Ancak sosyal medyadaki tepkilere bakılırsa yeni yatırımcıların, şirketlerin izahnamesini okumadığı yani halka arzına girdikleri şirketleri araştırmadıkları açıkça ortaya çıkıyor.
8 milyonu aşan yatırımcı sayısının önemli bir kısmının halka arz yatırımcısı olduğunu söyleyen Strateji ve Varlık Yonetimi Direktörü Volkan Dükkancık:
“Halka arzların yüksek performansı yatırımcı talebini artırırken artan bu talep halka arzların performansını daha da arttırarak süreci adeta bir saadet zinciri noktasına taşıdı. Ancak son dönemde BIST100 endeksindeki yükseliş ivmesinin, yükselen faizlerle birlikte yavaşlaması, yeni alıcı ve taze para girişinin azalması ve işlem hacimlerinin ciddi oranda gerilemesiyle birlikte halka arz endeksindeki (XHARZ) performansın zayıflamaya başladığını görüyoruz.” dedi.
Özellikle son dönemde yabancı yatırımcı girişlerinin artmasıyla, ilgi ve momentum, endeks ağırlığı yüksek olan büyük şirketlere yönelmeye başladığına dikkat çeken Dükkancık, “Yatırımcılar halka arzları sorgulamaya başladı. Açıklanan halka arzlar sonrası, birçok sosyal medya platformunda, şirketin ne iş yaptığı, bilançosu, yatırımları ve halka arz gelirini nerelerde kullanacağı gibi temel soru ve yatırım noktalarına odaklanmak yerine, arzdan kaç lot alınabilir, hisse kaç tavan gider gibi konulara odaklanılması sürecin zaten sağlıksız bir noktaya doğru gittiğinin en önemli işaretlerinden biriydi. Yatırımcıların artık doğru soruları sorup tatmin edici cevaplar bulabildiği şirketlerin halka arzlarına yöneldiği bir süreç bizi bekliyor. Bu konuda hem bir sektör çalışanlarına hem de denetleyici ve düzenleyici kuruluşlara da, ileride halka arz mağduru yatırımcı ve şirketler oluşmaması adına büyük roller düştüğünü not etmekte fayda var. Bu noktada, yatırımcılar halka arzlara katılım gösterirken, halka arz raporlarını daha yakından incelemeli ve kararını buna göre vermeye özen göstermelidir” ifadelerini kullandı.
Ekonomi temalı diğer içeriklerimiz:
